Tableau Başlangıç Serisi
“Yeni çağın petrolü veridir” şeklinde metaforlaşmış bir deyişi hepimiz duymuşuzdur. Bu bağlamda verinin çağımızdaki önemi kavranmaya başlanmış ve bir çok farklı yöntemle, çeşitli toollar ile verinin toplanması, işlenmesi, analiz edilmesi ve kullanılması kullanıcılara amaçları doğrultusunda büyük kazanımlar sağlamıştır.
Bu yazımızda aslında tüm bu yöntemler içinde kendine yer edinmiş İş Zekası kavramından bahsedip, Gartner Magic Quadrant raporunda 10 yıl boyunca lider konumunda olan Tableau iş zekası ürününe değineceğiz, sonraki yazılarımızda Tableau ürünün kullanımına dair Türkçe bir rehber oluşturmaya çalışacağız.
İş Zekası Nedir?
Daha önce çeşitli kişiler tarafından dillendirilmiş olsada, iş zekası teriminin genel olarak kabul edilen ilk tanımı, 1989 yılında Gartner’de analist olarak çalışan Howard Dresner tarafından yapılmıştır. Howard, iş zekası kavramını, “realitelere dayanarak, iş kararlarını geliştirmeye yönelik farklı konsept ve metodları kapsayan bir şemsiye” olarak tanımlamıştır. Peki bu metodlar arasında öne çıkan ve modern bir iş zekası ürünü olarak kullanılan Tableau nedir?
Tableau, temelde yukarıda bahsettimiz iş kararlarının alınması için kullanıcılara kolaylık sağlayan bir çözüm olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda kısaca Tableau nasıl ortaya çıkmış ve iş zekası alanında neden tercih edilen bir ürün olmuş buna değinelim.
Tableau Tarihçesi ve Mimarisi
Tableau 1999–2003 yılları arasında Standford Üniversitesi’nde, veriyi daha ulaşılabilir kılmayı ve veri analizini daha kolay yapmayı amaçlayan bir tez çalışması sonucunda ortaya çıkmıştır. Yapımcıları Pat Hanrahan, Christian Chabot ve Chris Stolte, Tableau ürününün temeli olan, VizQL (visual query language) yani sürükle bırak eylemleri ile veri sorgularını, sezgisel bir arabirim aracılığıyla görsel olarak ifade eden teknolojiyi geliştirmiş ve patentini almıştır.
Tableau tamamen kullanıcı dostu, sürükle bırak yöntemi ile self servis kullanılabilen bir araç olması nedeniyle, o tarihte iş zekası alanında bir devrim yaratmıştır. Bu tarihten itibaren, tüm iş zekası ürünleri ya Tableau’ya benzemeye çalışmış, ya da Tableau’yu taklit ederek ortaya çıkmıştır.
Tableau 2019 yılında Salesforce tarafından satın alınmış ve aynı amaç doğrultusunda ancak Salesforce ürünleri ile de entegre olarak serüvenine devam etmektedir.
Tableau ile verilerinizi sadece sürükle bırak ile ya da NLP teknolojisi sayesinde sorularınızı belirterek raporlar oluşturabilirsiniz.
Tableau üzerinden, 100den fazla dosya tipine ya da veri tabanına kolaylıkla bağlanabilirsiniz ve direkt olarak verilerinizi analiz etmeye başlayabilirsiniz. Tableau’da iki çeşit bağlantı yöntemi bulunmaktadır:
Live : Veriye direkt olarak canlı bir bağlantı yapmanızı sağlayan bu yöntem ek olarak herhangi bir depolama ihtiyacı yaratmaz ve veri tabanı yatırımınızı korumuş olur. Ancak veri tabanınıza direkt sorgu atılmasını vs. istemeyebilirsiniz ya da veri tabanını performansınız zaman zaman düşük olabilir, bu durumda diğer yöntemi tercih ediyoruz.
Extract: Veri ile in-memory şekilde çalışmanızı sağlar. Verinin o anlık ekran görüntüsünü alarak Tableau’ya özgü hyper dosya tipine çevirir ve daha hızlı ve performanslı bir şekilde çalışmayı sağlar ancak verinizin büyüklüğüne göre ekstra bir depolama ihtiyacı doğurabilir. Extract methodu ile ihtiyacınıza göre, gün içinde 15 dakikalık periyodlara kadar veri güncellemesi tanımlayabilirsiniz.
Dilerseniz çalışmalarınızda aynı workbook içerisinde iki farklı bağlantı yöntemini hybrid olarakta kullanabilirsiniz.
Ancak, Tableau sadece bir program değil büyük bir platformdur. Bu bağlamda Tableau Prep, Tableau Desktop, Tableau Server ve Tableau Cloud ürünleri karşımıza çıkmaktadır. Sırasıyla değinecek olursak:
Bir ETL (Extract, Transform, Load) aracı olarak Tableau tarafından geliştirilmiş Tableau Prep ürünü, yine tamamen sürükle bırak teknolojisine dayalı, kullanımı kolay bir veri hazırlama programıdır.
Tableau Desktop ürünü, bu mimarinin temelinde yer alan, verinize bağlanmak, analiz etmek, görselleştirmek ve iş kararlarınızı almak için kullanacağınız bir programdır. Tableau Desktop ile yaptığınız raporları dilerseniz kendiniz kullanabilir, dilerseniz diğer kullanıcılar ile paylaşabilirsiniz. Bu serimizde öncelikli olarak Tableau Desktop ürünün kullanımına dair bir rehber oluşturacağız.
Hazırladığınız raporları tüm organizasyonunuz ile ortak bir alanda yayınlayabileceğiniz bir platform olan Tableau Server, ilgili raporları kullanıcılar arasında tamamen entegre olarak tüketmenizi sağlayan bir araçtır.
Adından da anlaşılacağı üzere, Tableau tarafından sunulan bir bulut hizmetidir. Tableau platformunuzu dilerseniz Tableau Cloud üzerinden kullanabilirsiniz. Servis bakımlarını ve güncellemelerini tamamen Tableau’nun yaptığı bu hizmet, kullanıcılara kolaylık oluşturmak amacı ile sağlanmaktadır.
Ancak kendi kaynaklarınızı kullanmayı tercih etmeniz durumunda, Tableau Cloud ile arasında kurulum ve kullanım açısından herhangi bir farklılık olmayacaktır.
Tableau sadece buraya kadar anlattıklarımızdan ibaret olmayıp aslında bir çok alanda kullanıcıların ihtiyacına karşılık vermektedir. Bu bağlamda, Tableau Community platformundan bahsederek serimizin ilk yazısını tamamlayacağız. Tableau Community, bir milyondan fazla aktif kullancısı olan ve 500'den fazla farklı grup ve topluluğun oluşturduğu, tamamen kullanıcılar arası etkileşimi sağlayan bir platformdur. Burada sorularınıza cevap bulabilir, bağlantılar oluşturabilir ya da farklı kullanıcıların kendine has çözümleri ve önerilerinden ilham alabilirsiniz. Community aslında Tableau’yu diğer iş zekası araçlarından ayıran bir özellik olarakta ifade edilebilir.
Bu platformda Tableau hakkında Türkçe bir kaynak oluşturmaya çalışacağız, diğer makale ve içeriklerimiz için takipte kalabilirsiniz. Tableau hakkında yayınladığımız çok sayıda video, makale ve diğer içeriklerimize ise Yeni Nesil İş Zekası web sitemizden erişebilirsiniz.